Theo nhận định của Tiến sĩ Andrey Kortunov, Giám đốc học thuật của Hội đồng các vấn đề quốc tế Nga (RIAC), chuyến thăm gần đây của Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Lý Thượng Phúc đến Nga trong chuyến công du nước ngoài đầu tiên trên cương vị này đã nhận được nhiều sự chú ý của quốc tế, đặc biệt là vì nó diễn ra chưa đầy một tháng sau Hội nghị Thượng đỉnh lịch sử Nga-Trung hồi tháng 3 năm nay.
Trong bối cảnh chuyến thăm, hầu hết các phương tiện truyền thông phương Tây đều tập trung vào cáo buộc Trung Quốc cung cấp thiết bị quân sự cho Nga. Chỉ vài ngày trước chuyến đi của ông Lý Thượng Phúc tới Moskva, một tài liệu của chính phủ Mỹ bị rò rỉ cho rằng Trung Quốc đã phê duyệt việc viện trợ vũ khí sát thương lớn cho Nga để phục vụ cho chiến dịch quân sự đặc biệt của nước này ở Ukraine, với điều kiện là những chuyến hàng đó phải hoàn toàn bí mật.
Cả Moskva và Bắc Kinh đều thẳng thừng bác bỏ những cáo buộc này nhiều lần. Tại Nga, Điện Kremlin liên tục lập luận rằng Moskva không cần sự hỗ trợ như vậy từ Trung Quốc và chưa bao giờ yêu cầu điều đó. Lập trường chính thức của Bắc Kinh là Trung Quốc duy trì thái độ trung lập trong cuộc xung đột đang diễn ra giữa Nga và Ukraine, đồng thời kêu gọi một giải pháp hòa bình cho cuộc khủng hoảng.
Tuy nhiên, phương Tây vẫn rất nghi ngờ về khía cạnh an ninh, quốc phòng của sự hợp tác Nga-Trung, điều mà Mỹ đang nỗ lực ngăn chặn hoặc ít nhất là làm chậm lại ở mức độ xa nhất có thể. Một cách ngẫu nhiên, năm 2018, ông Lý Thượng Phúc bị Mỹ liệt vào danh sách đen với cáo buộc có liên quan đến “các giao dịch quan trọng” với tập đoàn Nga Rosoboronexport.
Tiến sĩ Andrey Kortunov cho rằng, có vẻ như sự thổi phồng xung quanh cáo buộc cung cấp vũ khí của Bắc Kinh cho Moskva đã làm lu mờ các khía cạnh quan trọng khác của hợp tác an ninh Trung Quốc-Nga mà phương Tây có thể và có lẽ nên quan tâm. Chuyến thăm gần đây của ông Lý Thượng Phúc cho thấy rằng Bắc Kinh và Moskva đang liên tục chuyển sang một mô hình hợp tác mới, hoàn toàn khác với các mô hình phương Tây hiện có, một mô hình có vẻ khá hấp dẫn đối với nhiều chủ thể quốc tế ở Nam bán cầu.
Đầu tiên, cả Nga và Trung Quốc đều ưu tiên nguyên tắc chủ quyền trong chính sách đối ngoại và an ninh của mỗi nước. Nguyên tắc này đặt ra những hạn chế rõ ràng đối với việc hai quốc gia sẵn sàng tham gia vào bất kỳ liên minh chính trị hoặc quân sự nào có thể hạn chế quyền ra quyết định có chủ quyền của Moskva và Bắc Kinh.
Trong chuyến thăm, người đứng đầu Bộ Quốc phòng Trung Quốc một lần nữa khẳng định rằng hai bên sẽ không xem xét một khối quốc phòng hay chính trị chính thức như nhiều người ở phương Tây dự đoán. Chấp nhận giá trị chủ quyền của nhau, Moskva và Bắc Kinh kiềm chế mọi hành động mà phía bên kia có thể coi là can thiệp trực tiếp hoặc gián tiếp vào công việc nội bộ của mình hoặc là nỗ lực hạn chế quyền tự do hành động của họ trong chính trị thế giới.
Thứ hai, hợp tác an ninh giữa hai bên dựa trên sự linh hoạt tối đa và sẵn sàng chấp nhận các lập trường khác nhau của bên kia trong các vấn đề cụ thể. Vì cả Moskva và Bắc Kinh đều có quan điểm chủ quyền quốc gia của riêng mình và vì lợi ích quốc gia của họ không thể hoàn toàn đồng nhất với nhau, nên một số khác biệt về lập trường của họ đối với các vấn đề quan trọng trong nền chính trị thế giới (ví dụ, về Ấn Độ hoặc về Ukraine) là điều tự nhiên và thậm chí không thể tránh khỏi. Nga và Trung Quốc ngày nay sẵn sàng “đồng ý hoặc không đồng ý” mà không gây nguy hiểm cho lòng tin lẫn nhau hoặc phá hoại các cơ hội hợp tác chiến lược của họ.
Nguồn: baotintuc.vn
